"Ném đá hội đồng" và văn hóa trên internet Việt

đời như là một phần tất yếu của Internet,
khi sự tương tác giữa người viết và người đọc ngày nay được coi trọng
hơn bao giờ hết. Mạng xã hội, forum, blog… là nơi để cư dân mạng tự do
bày tỏ quan điểm của bản thân mà không phải chịu những barie ngăn cấm
nào cả.

Trên lí thuyết, mỗi cư dân mạng là một tế bào của cộng đồng,

Ném "đá", quăng "gạch' hồi đồng đang khiến một bộ phận cư dân mạng trở nên xấu xí (ảnh minh hoạ)

phải có
văn hóa và ý thức xây dựng cộng đồng chung ngày càng vững mạnh. Nhưng
trên thực tế, nhiều thành viên lại thuộc dạng “bát nháo chợ trời”. Ngoài
đời thực có gì thì trong thế giới ảo đủ cả. Tốt và xấu như bên nhau
song hành trong một thế giới mà không ai biết tới ai. Chỉ bằng việc lập
một tài khoản ảo, mỗi người đã có thể trở thành một phần của thế giới
mạng, đường hoàng ngồi trước màn hình post comment lên mặt dạy dỗ anh A,
chị B nào đó, chửi bới những ai không vừa ý theo tâm lí đám đông.

“Ném
đá hội đồng” – lối nói vui chỉ việc cư dân mạng theo tâm lí đám đông
phản đối gay gắt góc nhìn của một hoặc một số người, vì trái quan điểm
với đa số hay “khó gần”. Sự bắt nạt tập thể một ai đó trên Internet này
tuy ảo nhưng lại được tiếp tay bởi vô số thành viên hung hãn, quá khích
khác a dua theo.

Ngoài đời, có thể họ là những con người nhã
nhặn, lịch sự… Nhưng trong thế giới ảo, bản tính của họ đã thay đổi hoàn
toàn, sẵn sàng a dua theo bất cứ hội, nhóm nào gay gắt phản bác những
quan điểm không được sự đồng thuận của đa số, bất kể đó là một quan điểm
sai hay đúng. Thói “ném đá hội đồng” đã manh nha ra đời và từ đó dần
trở thành một “con sâu” trong thế giới Internet muôn hình vạn trạng.

Vào mạng xã hội, forum để… lắng nghe tiếng “gạch đá” rơi

Hải
Anh, sinh viên năm nhất trường Đại học Ngoại thương chia sẻ: “Trước đây
mình cũng có tham gia một diễn đàn khá nổi ở Việt Nam và là một thành
viên năng nổ ở đó. Thế nhưng, chỉ vì một lần bất đồng quan điểm với một
“tay to” (mod) của diễn đàn mà mình bị vô số những thành viên khác vào
phản đối, công kích bầy đàn, dù họ chẳng đưa ra được một lí do nào chứng
minh ý kiến của mình là sai cả. Đưa ra những lí lẽ bảo vệ quan điểm
thì họ cãi cùn, đuối lí thì lại rêu rao mình chấp nhặt. Cuối cùng, họ
còn quay ra tìm info của mình để “dạy cho một bài học”. Sau lần đó, mình
chán hẳn việc sinh hoạt ở đây".

Có một thực tế rằng, nhiều cư
dân mạng bây giờ chẳng cần biết đầu đuôi tranh luận thế nào, trong cuộc
câu chuyện ai sai ai đúng mà….sẵn sàng lao theo số đông phản đối gay gắt
quan điểm của số ít. Đôi khi, điều đó chỉ để khẳng định tiếng nói của
mình ở diễn đàn hay kiếm thêm vài lượt “Thanks”. Suy cho cùng, chỉ thiệt
cho “nạn nhân”, ném đá là ảo nhưng tổn thương lại là thật, bị cô lập,
“tẩy chay” giữa cộng đồng.

Thậm chí, bắt nguồn từ một vấn đề nhỏ,
nhiều thành viên sẵn sàng “xé ra to”, chuyển cuộc tranh luận gay gắt
trên diễn đàn thành một cuộc huyết chiến ngoài đời thực. Tuấn Anh, một
thành viên của diễn đàn vOz từng chia sẻ: “Bây giờ, mỗi lần post bài là
mình phải chú ý dùng từ ngữ cẩn thận để không “động chạm” đến ai. Tham
gia vào các forum bây giờ cũng nguy hiểm chẳng kém gì tham gia giao
thông vậy, chỉ cần va chạm nhỏ là cũng có thể xảy ra xô xát”. Nhiều
thành viên không phân biệt rạch ròi được ranh giới giữa ảo và thật, nên
thường a dua “gạch đá” để minh chứng được tiếng nói của mình ở diễn
đàn. Nhưng họ không ngờ tới việc nhờ vào Google, info chi tiết của mình
có thể được tìm ra một cách dễ dàng. Và thế là “gạch đá” trên mạng là
ảo, nhưng máu vẫn có thể đổ, sự tổn thương vẫn có thể xảy ra.

Sau sự việc anh chàng có nickname Kẹo Mút Chơi Bời
đăng câu status vô cảm về một vụ tai nạn giao thông trên Facebook, cộng
đồng mạng đã ráo riết truy tìm tung tích cả người đăng lẫn người click
like. Nhiều topic được lập ra với mục tiêu… chuẩn bị quân số thanh toán
người thanh niên trên bằng luật rừng. Sự việc cho thấy mọi phát ngôn,
hành động trên internet có thể để lại hậu quả khôn lường ngoài đời thực.

Nhà văn Trang Hạ đã từng nói: “Khoảng
một năm trở lại đây, các nghiên cứu về truyền thông đã bắt đầu xây dựng
khái niệm lưu manh trên mạng (internet holigan) và sử dụng để chỉ những
người coi Internet như một vũ khí đả thương đối phương. Nếu đối phương
là cá nhân, bọn lưu manh này sẽ dùng nickname nặc danh hoặc blog giả vào
blog họ để bình luận, phỉ báng, gửi tràn lan thông tin rác hoặc châm
ngòi làm bùng nổ những cuộc chiến lắm khi không có hồi kết trên
mạng….Tuy nhiên, hầu hết những holigan hiếu chiến thời đại số này đều
nặc danh, ném đá giấu tay, không dám đứng tên thật để chịu trách nhiệm
về các phát ngôn của mình”. Điều đó đã phần nào nói lên thực trạng hiện nay về thái độ thiếu văn hóa của một bộ phận không nhỏ cư dân mạng.

Chỉ
mong rằng mỗi cư dân mạng hãy là những người có ý thức, văn hóa khi
tham gia vào ngôi nhà chung, để các diễn đàn, mạng xã hội là nơi giải
trí, bồi bổ kiến thức, vun đắp niềm đam mê... Những cư dân mạng chân
chính sẽ luôn buồn và tiếc cho những forum tên tuổi và lâu đời mà nay
chỉ còn toàn "đá" và "gạch".

Teddy/MaskOnline

» Chuyện xưng hô - nét văn hóa riêng trên mỗi forum Việt
» Bài văn xúc động về đồng tiền của học trò trường Ams
» Làm mờ vết xước trên màn hình cảm ứng dễ hay khó?
» Làng game Việt tháng đầu năm mới có gì hot?
» SNSD đầy nữ tính trên Marie Claire